Compassieretraite
5 etmalen, goedgekeurd voor SMR van VMBN

Compassieretraite

Heel Je Leven Mindfulness-Based Compassionate Living

Geschikt voortraject voor de MBCL Opleiding tot Compassietrainer

MBCL is internationaal erkend als follow-up mindfulness-based programma door toonaangevende mindfulnessverenigingen

Je leven helen met wijsheid en compassie is zeer waardevol. Compassie is enerzijds de gevoeligheid voor pijn en lijden, zowel van onszelf als van anderen, en anderzijds de bereidheid en moed om er wat aan te doen. Het is niet overmatig dienstbaar zijn aan anderen en jezelf verwaarlozen. Het is ook niet zwelgen in zelfmedelijden ten koste van anderen. Het is de weg ontdekken hoe zorg voor jezelf en zorg voor anderen hand in hand kunnen gaan. Om lijden te verlichten en te voorkomen is ook wijsheid nodig. Soms is het heilzaam meer van iets te doen, soms juist minder. Soms wordt een zachte, tedere respons gevraagd, soms juist een krachtige. Hoe ontwikkelen we compassie voor onszelf, voor elkaar, voor de natuur en voor de aarde als geheel? Heel Je Leven!

We beseffen meer dan ooit dat het nodig is om compassievol te leren leven. Al vóór de coronapandemie begon zich een burn-outpandemie af te tekenen. De jacht op welvaart en de behoefte aan controle gingen ten koste van de zorg voor welzijn. Niet alleen steeds meer mensen vertonen op steeds jongere leeftijd verschijnselen van burn-out, de aarde als geheel raakt uitgeput: natuur en klimaat raken ontregeld, grondstoffen raken op, planten- en diersoorten sterven uit.

Wanneer we mindfulness beoefenen leren we om bewust stil te staan bij onze ervaring van moment tot moment. Vaak komen we daarbij onvermijdelijk ook pijn en lijden tegen en onze diepe behoeften aan compassie, verbondenheid en zingeving. Het is niet verwonderlijk dat de mindfulnessgolf inmiddels gevolgd wordt door een aanzwellende compassiegolf. Maar kritische geluiden zijn er ook: worden trainingen in mindfulness en zelfcompassie niet al te gemakkelijk ingezet om het maar langer vol te houden in ziekmakende systemen? Daarom is het belangrijk dat we compassie op de juiste manier verstaan.

Het gaat om Heel Je Leven, waarbij “heel” op twee manieren mag worden opgevat:

  1. “Heel” in de zin van allesomvattend. We zijn onderling verbonden en wederzijds afhankelijk, alles met alles en allen met allen. Wanneer we mindfulness beoefenen geven we ruimte aan onze ervaring van het leven als geheel, in alle diversiteit – menselijke diversiteit en biodiversiteit. Er valt niets buiten dit grenzeloze ecosysteem waar alles en iedereen bij hoort.
  2. “Heel” als imperatief van het werkwoord “helen”. Het gaat niet alleen om bewustwording en inzicht, maar juist ook om wat we daarmee doen. Draagt het bij aan de verlichting van pijn en lijden, aan de bevordering van geluk en welzijn, bij zoveel mogelijk levende wezens? Compassie-in-actie is het “helend vermogen” aanspreken, de ruimte geven, tot expressie laten komen – in onszelf, in elkaar, in de natuur.

Hoe helen we dit leven? Houd deze vraag je ook bezig, dan kan deze retraite waardevol voor je zijn. Ook al lijkt de vraag misschien veel te groot en lijken pasklare antwoorden onbereikbaar ver weg, we kunnen altijd een bescheiden begin maken. Alleen al door de vraag te stellen, erbij stil te staan en ons erdoor te laten raken. Dan komen verrassende antwoorden misschien vanzelf.

Inhoud

In een sfeer van veiligheid, rust en ruimte willen we onderzoeken hoe de thema’s en oefeningen van het Mindfulness-Based Compassionate Living (MBCL) programma kunnen bijdragen aan het leven helen. MBCL werd ontwikkeld door Erik van den Brink en Frits Koster voor hen die al vertrouwd zijn met mindfulness-beoefening en de helende werking van mindfulness willen verdiepen met oefeningen in compassie. Het is gebaseerd op een wetenschappelijk gefundeerde visie op het belang van (zelf)compassie voor onze gezondheid en ons welzijn – fysiek, emotioneel en relationeel.

Deze vijfdaagse biedt vergelijkbare oefeningen en thema’s als een driedaagse MBCL intensive of een training in acht sessies. De retraite setting zorgt voor meer ruimte voor verstilling en verdieping. Deze vijfdaagse is geschikter als je al wat retraite-ervaring hebt.

In het formele oefenprogramma wordt meditatie in stilte afgewisseld met begeleide oefeningen en uitwisseling over de beoefening met de richtlijnen van interpersoonlijke mindfulness als ondersteuning. Buiten het formele programma is er ruimte voor individuele meditatie, mindful bewegen en wandelen, waarbij zoveel mogelijk de stilte wordt gerespecteerd.

Wat aan de orde komt
  • de lage weg naar compassie: het kalmeringssysteem voeden, in plaats van het gevaar- en jaagsyteem;
  • de hoge weg naar compassie: voorstellingsoefeningen (veilige plek, compassievolle metgezel, compassie belichamen) en eigentijdse aanpassingen van traditionele oefeningen als metta en tonglen;
  • compassievol omgaan met weerstand, verlangen, hardnekkige patronen en lastige emoties; een innerlijke helper voeden in plaats van een innerlijke criticus;
  • de poorten van geluk: het goede binnenlaten, verbondenheid en zingeving ervaren; vergeving en dankbaarheid;
  • de vier levensvrienden beter leren kennen: vriendelijkheid, medevreugde, mededogen en gelijkmoedigheid;
  • stilstaan bij heilzame waarden en de vraag wat ‘het leven helen’ voor jou betekent.

De eigen ervaring is de belangrijkste leermeester. Relevante wetenschappelijke inzichten en psychologie van oost en west worden in begrijpelijke taal uitgelegd.

Data

Deze retraite wordt jaarlijks aangeboden. Klik voor data op het gele agendablok.

MBCL Compassieretraite

25 juli 2025 om 16:00 - 21:30

Voor wie

Je bent van harte welkom om je aan te sluiten wanneer je:

  • Eerder een achtweekse mindfulnesstraining hebt gevolgd (MBSR, MBCT of vergelijkbaar programma).
  • Vertrouwd bent met mindfulnessbeoefening in je dagelijks leven.
  • Tenminste eenmaal eerder aan een drie- of meerdaagse retraite hebt deelgenomen.
  • Bereid bent de stilte tijdens het formele en informele programma te respecteren.
  • Bereid bent in twee- of meertallen mindful uit te wisselen over je ervaringen bij het oefenen (je deelt uiteraard alleen wat je wilt delen).
  • De fysieke, emotionele en mentale grenzen van jezelf en anderen respecteert.
  • Voldoende gezond bent om aan een vijfdaagse retraite mee te doen.

Een proces van vijf dagen kan niet hetzelfde zijn als een proces van acht weken. Toch kan de retraitesfeer in korte tijd bijdragen aan verdieping van de beoefening, die in het dagelijks leven kan doorwerken. Daarom wordt dit aanbod ook erkend als ervaringsgerichte introductie voor hulpverleners en mindfulnesstrainers die geïnteresseerd zijn in de MBCL Teacher Training. De MBCL-retraite kan fungeren als een toegangscriterium voor een MBCL-opleiding. Deze retraite is erkend bij het Stichting Mindfulness Register (SMR) als geschikte retraite-ervaring voor de herregistratie van gevorderde mindfulnesstrainers.

Locatie

Klik op de foto voor uitvergroting.

De locatie is het prachtig gelegen Herberg Het Klooster in Kloosterburen, verscholen in het noorden van Groningen, vlakbij Waddenzee en Lauwersmeer en te midden van landerijen en eindeloze luchten. Een mooie plek voor rust, verstilling, reflectie en vertraging. Je kunt er een prachtig wandelen in de uitgestrekte natuur. Het Klooster is een prettige accommodatie met ieder een eigen kamer en sanitair. De maaltijden worden er met liefde bereid.

Programma

Het dagelijks programma voor de 5 etmalen vind je hieronder:

07.00 – 08.00 Qigong, zitmeditatie
08.00 – 09.00 Ontbijt, individuele oefening in stilte
09.00 – 12.30 MBCL (10.30 koffie/thee)
12.30 – 15.00 Lunch, individuele oefening in stilte
15.00 – 18.30 MBCL (16.30 thee/koffie)
18.30 – 20.00 Diner, individuele oefening in stilte
20.00 – 21.00 Zitten, lopen, metta
21.00 – 07.00 Individuele beoefening in stilte

Nb. Op de eerste retraitedag ben je welkom vanaf 15.00 uur en starten we om 16.00 uur. Op de laatste retraitedag is het afscheid om 12.30 uur met de lunch.

Begeleiding

Erik van den Brink en Maryvonne Verkerke begeleiden samen deze MBCL retraite.

Kosten

Voor een plek op een tweepersoonskamer bedragen de kosten € 795 voor de gehele retraite. Voor een eenpersoonskamer wordt in totaal € 845 berekend voor de 5 etmalen. Betalen in twee termijnen is mogelijk, vermeld dit gerust bij je aanmelding.

Deelnamecertificaat

Na afloop ontvang je een deelnamecertificaat en het hoofdstuk ‘Compassie’ van Erik van den Brink & Frits Koster, verschenen in: “Handboek Positieve Psychologie” – redactie Ernst Bohlmeijer e.a. (Boom Uitgevers Amsterdam, 2021, pagina 295-314). Ook worden handouts van de belangrijke thema’s en oefeningen als audio verstrekt.

Gentlemindtutors

Dit programma is een verplicht onderdeel van ons ontwikkelpad Gentlemindtutors in Compassievol Innerlijk Leiderschap, waarbij zelfzorg, meditatie en mindset centraal staan. (Zelf)compassie, Mindfulness en Qigong als training, beoefening en leefstijl.

Literatuur

Er zullen beknopte hand-outs worden verstrekt. Wanneer de retraite voor jou als ervaringsgerichte voorbereiding voor een MBCL opleiding dient, wordt geadviseerd één van de volgende boeken aan te schaffen. Beide boeken bieden ondersteuning bij het oefenproces en zijn inclusief audio-oefeningen en ander downloadbaar materiaal:

  • Erik van den Brink & Frits Koster, Compassievol leven. Uitgeverij: Boom, herziene editie 2016. Gericht op professionals. Dit boek biedt veel achtergronden en referenties voor trainers/hulpverleners. Inclusief audio-materiaal.
  • Frits Koster & Erik van den Brink, Compassie in je leven – mindfulness verdiepen met heartfulness. Uitgeverij Boom, herziene editie 2019. Hulpboek gericht op breed publiek. Inclusief werkbladen en audiomateriaal.

Accreditatie

De retraite wordt beschouwd als erkend in de zin van kwaliteitsborging binnen de beroepsvereniging VMBN. Het wordt erkend als een speciale vorm van retraite die om de twee jaar mogelijk is als onderdeel van het kwaliteitsregister voor mindfulnesstrainers. (Nb. Niet geschikt als een eerste certificeringsretraite in het kader van de opleiding tot mindfulnesstrainer).

Voorwaarden

  • Hoewel het programma doorgaans als heel heilzaam wordt ervaren, kan ik organisatoren en begeleiders niet aansprakelijk stellen voor eventuele schadelijke effecten.
  • Ik accepteer dat ik verantwoordelijk ben voor mijn eigen gezondheid. Ik respecteer mijn grenzen en die van anderen. Ik ben bereid zoveel mogelijk het programma te volgen maar in het belang van goede zelfzorg staat het mij vrij aan oefeningen of onderdelen niet mee te doen.
  • Wanneer je onder psychologische of medisch-psychiatrische behandeling bent, is het raadzaam af te stemmen over je deelname met de retraitebegeleider(s).

Annulering

Bij annulering van de retraite hanteren wij de volgende regels:

  • Bij annulering tussen acht en vier weken voor aanvang van de retraite wordt het volledige bedrag teruggestort verminderd met € 120 reserveringskosten.
  • Bij annulering binnen vier weken voor aanvang van de retraite wordt 100 % van het bedrag in rekening gebracht.
  • Zelf voor een vervangende deelnemer zorgen kan ook.